Экстрэмальныя кіламетры паштальёна з Барысаўшчыны… Выпрабавана на сабе

“Кто стучится в дверь ко мне с толстой сумкой на ремне?” Гэты дзіцячы вершык стагадовай даўнасці актуальны і па сённяшні дзень. У стагоддзе камп’ютэрных тэхналогій і высокіх хуткасцяў, інтэрнэта і сотавых тэлефонаў працы ў паштальёнаў менш не стала. Дастаць з паштовай скрыні газету альбо ліст — усё гэта стала настолькі звыклым, што часцяком мы робім гэта механічна. Нават і не задумваемся, як яны ў гэтай самай скрыні апынуліся. Ды і паштальёны, якія спяшаюцца кудысьці з торбай, таксама настолькі ўпісаліся ў гарадскі пейзаж, што мы іх не заўважаем… Сапраўды, а чаго тут заўважаць! Не праца, а суцэльны прамянад. Але ці так гэта? У тым, наколькі гэта нялёгкая, але патрэбная прафесія, карэспандэнт “Мінскай праўды” пераканалася на ўласным вопыце, стаўшы на адзін дзень амаль сапраўдным паштальёнам у аддзяленні паштовай сувязі ў аграгарадку Лошніца Барысаўскага раёна.

Працоўны дзень паштальёнаў пачынаецца рана. У 8 гадзін раніцы яны ўжо ўкладваюць у свае ёмістыя працоўныя сумкі карэспандэнцыю. Убачыць усіх паштальёнаў адначасова можна менавіта ў гэты час. За кожным з іх замацаваны пэўны ўчастак, строгі маршрут і распарадак, дастаўка перыядычных выданняў распісана на паўгода, складаюцца штодзённыя справаздачы па дастаўцы. Акуратна, па парадку, лісты і газеты для кожнага дома — асобна, каб у паштовай скрыні доўга не затрымоўвацца, каб усё было пад рукой.

Першыя крокі ў прафесію

Начальнік аддзялення паштовай сувязі ў Лошніцы Галіна Макарава ўводзіць у курс справы:

— Наша паштовае аддзяленне ахоплівае ўсю Лошніцу, а таксама блізляжачыя вёскі. Трэба дадаць, што аграгарадок Лошніца — немаленькі населены пункт. Тут больш за 8 тысяч насельніцтва.

Працуе тут тры паштальёны. Працоўны дзень пачынаецца з прыёму пошты згодна зоне абслугоўвання. У любое надвор’е яны дастаўляюць адрасатам лісты, газеты, часопісы, пенсіі, тавары народнага спажывання.

— Сёння вы будзеце “працаваць” з Марыяй Грук — адным з дасведчаных паштальёнаў, якая ўжо 15 гадоў працуе і сваю справу ведае добра, раскажа вам пра ўсё ў дэталях, — кажа начальнік аддзялення паштовай сувязі.

Знаёмлюся з настаўніцай…

— На размовы часу няма, кожная хвіліна на рахунку, — кажа Марыя і працягвае раскладваць карэспандэнцыю з такой хуткасцю, што толькі рукі мільгаюць.

Пры гэтым адначасова яна ажыццяўляе сартыраванне газет па адрасу, нумару і тыражу. Яе прыкладу рушыла ўслед і я. Праз некалькі хвілін мае рукі сталі чорнымі ад друкарскай фарбы…

— Гэта толькі збоку здаецца, што на пошце няма чаго рабіць. Штодня афармляем прыходную пошту, выпісваем паведамленні на заказныя лісты. Здавалася б — нескладаная задача, але патрабуе ўважлівасці і акуратнасці, — падкрэслівае настаўніца.

Абслугоўвае Марыя акрамя вуліц у самім аграгарадку Лошніца (Маладзёжную, Савецкую і Зарэчную), таксама бліжэйшыя вёскі Замужанне, Ліпнікі і Забалотніца. Уяўляете? Пры ўсім гэтыя яна жыве ў весцы Замужанне. І кожны дзень даводзіцца пешшу хадзіць не толькі на працу і з працы, але і па ўсім участку. І ўсё ж праца ёй падабаецца.

— Калі прапанавалі мне ісці працаваць на пошту, пагадзілася адразу. З людзьмі люблю мець зносіны, — успамінае Марыя. — Да паштара ў сяле стаўленне адмысловае, мы адчуваем, што патрэбныя людзям. Яны часта расказваюць пра сябе, пра дзяцей, некаторыя нават спецыяльна чакаюць, калі паштальён прыйдзе, каб выгаварыцца, аб праблемах расказаць. Лягчэй тады людзям становіцца. У далёкіх вёсках старэнькім бабулям не трэба самім дабірацца да пошты, каб заплаціць за тэлефон, за святло, усё гэта, робяць паштальёны па сучаснай тэхналагічнай сістэме. І калі нехта думае, што сёння людзі ўжо не адпраўляюць звычайныя лісты — памыляюцца. На маім участку ёсць некалькі чалавек, якія ў святы сваіх сваякоў віншуюць паштоўкамі.

Як у паход

Мае прагулкі па аддзяленню былі перапыненыя кароткім інструктажом, які правяла са мною – пачынаючым паштальёнам, начальнік аддзялення. Нічога складанага. Зразумела, што паштальён ходзіць не абы як, а ў адпаведнасці са строгай усталяванай схемай. Адхіляцца ад яе — непажадана. Заказныя лісты трэба ўручаць непасрэдна адрасату. Для працы пажаданы спартыўнае адзенне і зручны абутак. Бо прайсці трэба не адзін дзесятак кіламетраў. Паштальёнам, дарэчы, абутак на лета i зiму, куртку, плашч выдае прадпрыемства бясплатна.

… Мы выйшлі з будынка пошты ў палове дзевятай. Накіраваліся ў бок участка, замацаванага за паштальёнам. На плячы Марыі тоўстая сумка паштальёна, даверху набітая газетамі і лістамі. А яшчэ прадуктамі. І гэта таксама можа даставіць паштальён.

— Сёння нясу цукар і сланечнікавы алей у вёску Ліпнікі — Наталля Анатольеўна чакае, — удакладняе Марыя.

Павінна прызнацца, як толькі ўбачыла сумку, якую трэба было насіць столько кіламетраў, адразу паўстала крамольная думка аб выкарыстанні асабістага транспарту. Але, памятаючы пра мэты — прасякнуцца працай паштальёна, што называецца “знутры”, вырашыла не мухляваць. А таму з Марыяй адправіліся пешшу. Дарэчы, сумка паштальёна павінна важыць не больш за 7 кг.

Сабака не з’еў

Аказваецца, што пачынаючага паштальёна ў першыя дні ніколі не кідаюць на ўчастак аднаго. Першыя дні ён абавязкова ходзіць з настаўнікам, які ўсё паказвае і тлумачыць. І гэта далёка не лішняя “падстрахоўка”. У адным з дамоў у вёсцы Замужанне, куды мы ў тым ліку занеслі і газету “Мінская праўда”, гаспадар быў на вуліцы, ды прытым і не адзін, а разам са сваім сабакам. Калі Віктар Палянскі і быў рады атрымаць свежую прэсу, то сабака глядзеў відавочна насцярожана. Але гаспадар уціхамірыў гадаванца.

— Люблю вашу газету, — даведаўшыся хто я, дзеліцца Віктар. — Чытаю з першай старонкі да апошняй. Ужо больше за 5 гадоў выпісваю. Падабаецца праўдзівая падача матэрыяла. Асабліва з цікавасцю чытаю аб тым, што робіцца ў свеце. У нас выдатны паштальён. Напішыце гэта абавязкова ў вашай газеце. Мы з ёй добра знаёмыя, разам з дзяцінства рослі.

Па дарозе Марыя працягвае расказваць:

— Радуе, калі падпісчыкі дзякуюць за працу і паважліва ставяцца да нас. Некаторыя пенсіянеры — адзінокія людзі. Няма з кім абмеркаваць апошнія навіны, падзяліцца набалелым. Імкнуся цярпліва выслухаць іх, парадавацца разам з імі, паспачуваць. Знаходжу для іх хвілінку вольнага часу, нават калі вельмі спяшаюся.

Пакуль ішла побач з паштальёнам складвалася адчуванне, што іду з самым знакамітым чалавекам у вёсцы, бо кожны хто праходзіў міма, абавязкова вітаўся.

— Я знаёма амаль з кожным жыхаром свайго ўчастка, — працягвае Марыя. – Да таго ж, я тут нарадзілася і вырасла. Ведаю аб густах і пажаданнях кожнага, ведаю якую газету прапанаваць, які тавар прынесці той жа бабульцы, якая самастойна схадзіць у магазін не можа.

У той дзень разам з Марыяй мы прайшлі больш за 15 км. Пад невялікім дожджыкам, ды яшчэ забягаючы ледзь не ў кожны дом. Каб абыйсці ўчастак у маім далёка не прафесійным тэмпе, спатрэбіўся б, напэўна, увесь дзень.

Праблем у гэтай працы хапае. Гэта і сабакі, і скрыні, і цёмныя пад’езды… Не кажучы ўжо пра фізічныя нагрузкі. Бо так паштальён працуе кожны дзень, у любое надвор’е… У канцы працоўнага дня прыйшла да высновы, што цяжка не прасякнуцца павагай да працы паштальёнаў.