Патриоты из Клецкого района: «Калі б не Рыгоравіч, знікла б ужо Беларусь»

Супруги Нина и Анатолий Куц из д. Логновичи Клецкого района гордятся своим сельским происхождением: говорят, на таких, как они, и держится деревня. Хотя еще молодыми могли бы уехать в столицу, но не погнались за длинным рублем, не променяли малую родину на призрачные золотые горы.

Даст фору любому мужику!

Мы сидим в гостях у Нины Ивановны и Анатолия Ивановича, пытаемся начать разговор. Но хозяева не идут на контакт. Поставили условие: расскажут о себе, только если угостимся домашними деликатесами и чаем с тортиком. Пришлось согласиться. Зато и беседа сразу наладилась.

— Не слухайце людзей, якія кажуць, што ў вёсцы жыць нельга. Цяжка — з гэтым згаджуся, але каму зараз проста? Каб нешта мець у кішэні, трэба працаваць, не ленавацца. Мы з Толем усё жыццё адпрацавалі на зямлі. Дзякуй богу, і дом добры маем, і гаспадарку. Дваіх дзетак паставілі на ногі, — рассказывает пенсионерка.

И Нина Ивановна, и Анатолий Иванович оба клецкие. Она — из Логновичей, он — из соседнего Заостровечья. После армии, отдав долг стране, Анатолий Куц вернулся в родную деревню, устроился в СМУ. Вначале водителем автокрана, потом перешел крановщиком.

— Гэта былі 80-я гады, самы разгар меліярацыі. Тут такія балоты стаялі… Мы іх асушалі, рабілі канавы, масты. На нашых вачах грандыёзныя змены адбываліся, — вспоминает собеседник.

На закономерный вопрос, как познакомился с будущей супругой, Анатолий Иванович не сразу нашел что ответить.

— Ён хадзіў з нейкай дзевачкай мясцовай, — перехватила инициативу Нина Куц. — Што ў іх там намячалася, не ведаю, але аднойчы брыгадзір паклікаў яго з сабою ў Логнавічы: той ехаў на спатканне з маёй сяброўкай, і за кампанію пазваў Толю. А сяброўка ўзяла мяне. Так і пазнаёміліся. Гляджу: сімпатычны хлопец, спакойны, скромны. І больш чым на пяць год старэйшы. Мне ж толькі 17 стукнула, я яшчэ ў школу бегала. І вось табе на, закахалася!

Свадьбу сыграли в августе 1987 года. Правда, в сельсовете долго не хотели их расписывать: уж больно невеста молоденькая. Пришлось Нине соврать, что беременна. Хотя какое же это вранье, если скоро у супругов действительно родился сын Андрюшка. Потом на свет появилась Иринка.

Молодожены осели в Логновичах: родители Нины Ивановны подарили им дом. Здесь они живут и по сей день.

— Сын нарадзіўся: куды мне было ісці вучыцца? Ехаць у іншы горад, каб атрымліваць адукацыю, пакідаць малога з мужам? Адмовілася ад гэтай ідэі і пайшла працаваць у ДРБУ дарожным рабочым: пашэнціла, што ў нашай вёсцы быў іх участак. Скажаце, нежаночая гэта праца асфальт класці ды ямачны рамонт рабіць? А мне падабалася. У нас нават брыгада жаночая склалася. Дык мы працавалі лепей за некаторых мужчын! Бо тыя з горада, а мы — дзеравенскія. Нас хіба якой працай запугаеш?

Молитва за Президента

В конце 90-х Нина Ивановна решила попробовать себя в совершенно ином деле — стала сельской ипэшницей. Говорит, после развала Союза, когда страна переживала непростые времена, об этом и думать никто не смел, «бо ўсё гэта была спекуляцыя».

«Калі Прэзідэнт ляціць у іншую краіну, молімся за яго. Просім у Бога, каб абараняў, каб дапамог паспяхова вярнуцца дамоў».

Нина Куц

— У пачатку дзевяностых вёска жыла бедна. Людзі хадзілі ў цэрквы і маліліся, каб Бог даў краіне добрага Прэзідэнта. Тады на гэтае месца прэтэндавалі некалькі чалавек, і ўсе перажывалі: а калі выберам не таго? А што калі памылімся? — вспоминает пенсионерка. — Памятаю, як маці ставіла ў храме свечкі, каб Бог пашкадаваў беларусаў і даў народу добрага кіраўніка. Бо ж развал быў страшэнны, цэрквы ледзь трымаліся: людзі стаялі службу і баяліся, каб якая даска на галаву не ўпала.

После прихода к власти Александра Лукашенко жизнь в стране начала налаживаться. Заметили это и простые сельчане, которым государство подставило свое плечо.

— Краіна пачала вылазіць з трасіны. У калгасы куплялі новую тэхніку, трактары, камбайны. Людзі атрымлівалі сапраўдныя грошы за сваю працу: раней мы жылі ад зарплаты да зарплаты, а тут пачалі яшчэ адкладваць, каб дапамагчы дзецям. Будаваліся дамы, магазіны. Прэзідэнт і пра Бога не забываў: храмы, якія трашчалі па швах, адраджаліся.

Вот на этой позитивной волне Нина Ивановна и решила заняться сельским бизнесом. Уволившись из ДРСУ, купила мобильную мельницу и начала оказывать услуги по переработке зерна. А заодно занялась разведением поросят.

— Людзям давалі субсідыі пад невялікія працэнты: ідзі, бяры грошы і займайся сваёй справай. Гэта была такая падтрымка, асабліва для моладзі. Дзяўчаты і хлопцы хацелі развівацца самастойна, у іх было мора цікавых ідэй. А хіба я горшая за кагосьці? Таксама ўзяла субсідыю пад 3%, купіла мельніцу, пасля крэдыт у банку аформіла, каб 25 парасят набыць.

Одно время Нина и Анатолий Куц держали 50 свинок сразу, за живым товаром к ним приезжали из Брестской, Минской областей. Бизнес, говорят пенсионеры, процветал.

— Прэзідэнт перажываў за народ, рабіў усё магчымае, каб выцягнуць людзей з бездны. Ён даў магчымасць нам зарабляць, — согласен с женой Анатолий Иванович. — І калі ўспамінаю, што тут тварылася ў 2020-м годзе, як гэныя бела-чырвоныя бэчэбэшнікі бегалі і крычалі, што ім дрэнна жывецца, хватаўся за галаву: а што ты сам зрабіў, каб табе добра жылося? Ты ж палец аб палец не ўдарыў, а скардзіцца на ўладу пабег першым…

Адкуль ногі растуць…

«Бэчэбэшнікаў», как рассказала Нина Куц, в Логновичах хватало. Кто-то после выборов 2020 года стал громко, без стеснения заявлять, что «хочет жить по-новому, по-европейски». Кто-то переходил к более активным действиям.

— Я хадзіла збіраць галубіку да аднаго іпэшніка. Там дзеці былі з бацькамі. Дык тыя падлеткі стаялі і міжсобку казалі ўсялякае пра нашага Прэзідэнта. Я ледзь стрымалася. Падышла да аднаго, пытаю: «А што Прэзідэнт табе дрэннага зрабіў? Ты вучышся, усюды ездзіш адпачываць, накормлены, абуты. Чаго не хапае?» А ён кажа: «Топчамся ўсё на адным месцы». Разумею, адкуль там ногі раслі… І што ў выніку? Бацькі гэтага хлапчука вырашылі, што за мяжой будзе лепей, паехалі адсюль. І дзе зараз? Добра, калі жывуць хаця б у бараку. Цяпер у Беларусь хочуць вярнуцца, але страх, што прыйдзецца адказваць за свае словы, не дазваляе…

— Калі б толькі словы… А колькі зла парабілі бэчэбэшнікі. Тыя, што за Ціханоўскую, ездзілі па вёсцы і пулялі ў сухую траву палкі падпаленыя. Секунда — і трава ўжо гарыць. Пажарных выклікалі, каб да вялікай бяды не дайшло, — вздыхает Анатолий Иванович. — Страшна было за ўсім назіраць. Перажывалі: толькі б наш Рыгоравіч не даў слабіну. Гэта быў ягоны экзамен на прэзідэнцтва. Калі б не вытрымаў — усё, знікла б наша Беларусь. Тут бы заводы, гаспадаркі папрадавалі. А што цэннае, дык за мяжу вывезлі б…

Супруги Куц уверены, что повторения 2020 года не будет.

— Украіна адкрыла людзям вочы. Бегаў і крычаў, што табе трэба Ціханоўская ці Бабарыка? Ну, дык глядзі, да чаго такія, як яны, давялі краіну. Еўропа, Амерыка распалілі Украіну, і цяпер толькі палкі ў касцёр падкідваюць. Шкада суседзяў, але для нас гэта ўрок, — говорит Анатолий Иванович.

Все, что нужно для счастья

Выйдя на пенсию, Нина и Анатолий Куц решили немного пожить для себя. Теперь все больше времени хозяйка проводит на огороде: выращивает «усё, што можна ў банкі закатаць, каб пасля зімой лакаміцца». Поросят, кстати, супруги тоже разводят, но в гораздо меньших масштабах.

— Пакінулі чатыры парсючкі, дык яны ўжо пад 100 кіло вымахалі кожны, — с гордостью отмечает пенсионерка. —  Унукі, калі прыязджаюць, адразу бягуць у сарай: «Бабушка, пакажы свінак». Экзотыка! Дзе яны такое ў горадзе пабачаць?

…Прожив вместе 42 года, Нина Ивановна и Анатолий Иванович нашли счастье на своей малой родине. Они уверены, что белорусская земля благословенна, как и ее лидер, который уже не раз доказывал преданность народу.

— Жывём спакойна, мірна, нікому зла не робім. Калі б яшчэ дзеткі і ўнукі часцей бывалі, ды здароўя паболей. А ў астатнім няма на што жаліцца…

В конце 1990-х годов, уже будучи Президентом, Александр Лукашенко посещал Клецкий район, деревню Загорное. Глава государства встречался с жителями региона, была среди них и Нина Ивановна.